Η ρομποτική χειρουργική στην γυναικολογία έχει μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται πολλές παθήσεις του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Αποτελώντας την εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, προσφέρει υψηλή ακρίβεια, ταχύτερη ανάρρωση, και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο επιπλοκών. Η τεχνολογία αυτή δεν είναι απλώς μια καινοτομία — είναι το νέο πρότυπο στην ελάχιστα επεμβατική γυναικολογική χειρουργική.

Η ρομποτική χειρουργική βασίζεται στη χρήση εξελιγμένων ρομποτικών συστημάτων, με πιο γνωστό το da Vinci Surgical System, τα οποία επιτρέπουν στον γυναικολόγο να εκτελεί πολύπλοκες επεμβάσεις με εξαιρετική ακρίβεια, μέσω ελάχιστα επεμβατικής προσέγγισης.

Ο γυναικολόγος δεν εκτελεί απευθείας τις κινήσεις με τα χέρια του στο σώμα της ασθενούς, αλλά χρησιμοποιεί μία κονσόλα ελέγχου, από την οποία χειρίζεται τα ρομποτικά εργαλεία που έχουν μέγιστη ακρίβεια και σταθερότητα.

Κλινικές Ενδείξεις και Εφαρμογές στη Γυναικολογία

Η ρομποτική τεχνική έχει εγκριθεί και χρησιμοποιείται ευρέως για τις παρακάτω επεμβάσεις:

Καλοήθεις παθήσεις:

• Υστερεκτομή (ολική ή υποσυνόλη)

• Αφαίρεση ινομυωμάτων (ρομποτική μυομεκτομή)

• Αντιμετώπιση ενδομητρίωσης (προχωρημένων σταδίων)

• Κύστεις ωοθηκών

• Συγγενείς ανωμαλίες μήτρας

Κακοήθεις καταστάσεις:

• Καρκίνος ενδομητρίου

• Καρκίνος τραχήλου μήτρας (ριζική υστερεκτομή)

• Λεμφαδενικός καθαρισμός

• Sacrocolpopexy για πρόπτωση μήτρας/κόλπου

Πλεονεκτήματα της Ρομποτικής Χειρουργικής

Για τους γυναικολόγους:

• Τρισδιάστατη απεικόνιση με μεγέθυνση 10x

• Εξάλειψη τρεμόπαιγματος χεριού

• Πρόσβαση σε ανατομικά δύσκολες περιοχές

• Καλύτερος εργονομικός έλεγχος

Για τις ασθενείς:

• Μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος

• Μειωμένος χρόνος νοσηλείας

• Γρήγορη επιστροφή στην εργασία

• Μικρότερος κίνδυνος λοιμώξεων

• Βελτιωμένο αισθητικό αποτέλεσμα

Εξατομικευμένη Χειρουργική Φροντίδα

Η ρομποτική χειρουργική επιτρέπει μια πιο στοχευμένη και εξατομικευμένη προσέγγιση στην αντιμετώπιση γυναικολογικών παθήσεων. Η υψηλή ακρίβεια των ρομποτικών εργαλείων επιτρέπει στον γυναικολόγο να χειρίζεται τους ιστούς με απόλυτο σεβασμό, γεγονός που είναι κρίσιμο σε επεμβάσεις που αφορούν τη διατήρηση της γονιμότητας, όπως η αφαίρεση ινομυωμάτων ή η αποκατάσταση βλαβών από ενδομητρίωση. Έτσι, οι ασθενείς απολαμβάνουν λιγότερες επιπλοκές, μικρότερες ουλές και καλύτερα λειτουργικά αποτελέσματα.

Το Μέλλον της Γυναικολογικής Χειρουργικής

Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, η ρομποτική χειρουργική ενσωματώνει ολοένα και πιο προηγμένα εργαλεία, όπως τεχνητή νοημοσύνη και συστήματα αναγνώρισης ανατομικών δομών σε πραγματικό χρόνο. Αυτές οι καινοτομίες αναμένεται να βελτιώσουν ακόμη περισσότερο την ακρίβεια, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των επεμβάσεων. Παράλληλα, η σταδιακή μείωση του κόστους και η αύξηση της διαθεσιμότητας των ρομποτικών συστημάτων θα επιτρέψουν την πρόσβαση σε περισσότερες γυναίκες, μετατρέποντας τη ρομποτική χειρουργική από επιλογή υψηλής τεχνολογίας σε καθιερωμένη ιατρική πρακτική.

Περιορισμοί & Προκλήσεις

Παρά τα πλεονεκτήματα, υπάρχουν και ορισμένοι περιορισμοί:

• Κόστος: Υψηλότερο σε σχέση με τις παραδοσιακές τεχνικές.

• Εξοικείωση ιατρικού προσωπικού: Απαιτεί εξειδικευμένη εκπαίδευση.

• Διαθεσιμότητα: Δεν είναι ακόμη διαθέσιμη σε όλα τα νοσοκομεία.

Συχνές Ερωτήσεις (Q&A)

Πόσο ασφαλής είναι η ρομποτική χειρουργική;

Η ρομποτική χειρουργική θεωρείται εξαιρετικά ασφαλής, ειδικά όταν εκτελείται από έμπειρους γυναικολόγους-χειρουργούς. Τα ποσοστά επιπλοκών είναι χαμηλότερα συγκριτικά με άλλες μεθόδους.

Υπάρχουν αντενδείξεις;

Αν και οι περισσότερες ασθενείς μπορούν να χειρουργηθούν ρομποτικά, σε περιπτώσεις σοβαρής παχυσαρκίας, πολλαπλών συμφύσεων ή πολύ μεγάλων όγκων μπορεί να προτιμηθεί άλλη μέθοδος.

Πονάει μετά την επέμβαση;

Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι συνήθως ήπιος και διαχειρίζεται εύκολα με κοινά αναλγητικά. Οι περισσότερες ασθενείς δεν χρειάζονται ισχυρά παυσίπονα.

Πόσο γρήγορα επιστρέφει μια γυναίκα στην καθημερινότητά της;

Οι περισσότερες ασθενείς επιστρέφουν στην εργασία και τις καθημερινές τους δραστηριότητες εντός 7–10 ημερών.

Πόσο διαρκεί μία ρομποτική γυναικολογική επέμβαση;

Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται από το είδος και την πολυπλοκότητα της πάθησης. Για παράδειγμα, μια ρομποτική υστερεκτομή μπορεί να διαρκέσει από 1,5 έως 3 ώρες. Σε περιπτώσεις όπως ενδομητρίωση ή αφαίρεση πολλών ινομυωμάτων, ο χρόνος μπορεί να αυξηθεί. Παρά τη διάρκεια, ο μετεγχειρητικός χρόνος αποκατάστασης είναι σημαντικά μικρότερος.

Συμπέρασμα

Η ρομποτική χειρουργική έχει ήδη αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζονται οι γυναικολογικές επεμβάσεις. Με τεράστια οφέλη τόσο για τον γυναικολόγο όσο και για την ασθενή, αναδεικνύεται ως η πιο εξελιγμένη, ασφαλής και αποτελεσματική λύση για πλήθος παθήσεων.

Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε στις εκτρώσεις και επιπτώσεις τους, καθώς η απόφαση για μια έκτρωση συνοδεύεται από ποικίλες σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές συνέπειες, οι οποίες διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, την αιτία, τις συνθήκες και την ψυχική κατάσταση της γυναίκας.

Η έκτρωση (ή διακοπή κύησης) αποτελεί μια ιατρική διαδικασία που εφαρμόζεται για τη λήξη μιας ανεπιθύμητης ή προβληματικής εγκυμοσύνης. Αν και είναι νόμιμη σε πολλές χώρες υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις – συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας – παραμένει ένα κοινωνικά και ψυχολογικά φορτισμένο θέμα. Παράλληλα, η απόφαση για μια έκτρωση συνοδεύεται από ποικίλες σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις, οι οποίες διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, την αιτία, τις συνθήκες και την ψυχική κατάσταση της γυναίκας.

Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε αναλυτικά:

• Τι είναι η έκτρωση και πότε εφαρμόζεται
• Ποιες είναι οι ιατρικές και ψυχολογικές επιπτώσεις της
• Τι πρέπει να γνωρίζετε για την αποκατάσταση και την πρόληψη
• Τις επιπτώσεις εκτρώσεων

Τι είναι η έκτρωση;

Η έκτρωση είναι η ιατρική ή χειρουργική διακοπή της κύησης, και χωρίζεται σε δύο βασικούς τύπους:

1. Φαρμακευτική έκτρωση – με χρήση ειδικών φαρμάκων (όπως μιφεπριστόνη και μισοπροστόλη), συνήθως μέχρι την 7η–9η εβδομάδα κύησης.

2. Χειρουργική έκτρωση – με τη μορφή αναρρόφησης ή διαστολής και απόξεσης (D&C), κυρίως από τη 7η έως τη 12η εβδομάδα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις εφαρμόζεται έκτρωση για ιατρικούς λόγους (π.χ. σοβαρές ανωμαλίες του εμβρύου ή κίνδυνος για τη ζωή της μητέρας).

Εκτρώσεις και επιπτώσεις

Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι σωματικές, ψυχολογικές και μακροπρόθεσμες. Ας τις δούμε αναλυτικά:

Σωματικές επιπτώσεις

Οι περισσότερες γυναίκες αναρρώνουν χωρίς επιπλοκές, ειδικά όταν η έκτρωση πραγματοποιείται νωρίς και υπό ιατρική επίβλεψη. Ωστόσο, ενδέχεται να εμφανιστούν:

• Πόνος στην κοιλιακή χώρα και κράμπες

• Αιμορραγία ή έκκριση για μερικές ημέρες

• Ναυτία, κόπωση, ζάλη

• Μόλυνση του τραχήλου ή της μήτρας (ιδίως αν δεν τηρηθούν οι οδηγίες υγιεινής)

• Τραυματισμός της μήτρας ή του τραχήλου (σπάνιο, κυρίως σε χειρουργικές εκτρώσεις)

Η φαρμακευτική έκτρωση ενδέχεται να είναι πιο “δύσκολη” σωματικά, αλλά λιγότερο επεμβατική.

Ψυχολογικές επιπτώσεις

Οι ψυχολογικές επιδράσεις ποικίλλουν ανάλογα με την υποστήριξη που έχει η γυναίκα, τις προσωπικές της αξίες, και την αιτία της απόφασης.

Μερικές πιθανές αντιδράσεις περιλαμβάνουν:

• Ανακούφιση – ειδικά όταν πρόκειται για ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη

• Ενοχές ή τύψεις

• Θλίψη, θρήνος, συναισθηματική αστάθεια

• Άγχος ή κατάθλιψη

• Σύνδρομο μετατραυματικού στρες (σε σπάνιες περιπτώσεις)

Η υποστήριξη από ειδικό ψυχικής υγείας είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν εμφανίζονται τέτοια συμπτώματα.

Επιπτώσεις στη Γονιμότητα

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η έκτρωση δεν επηρεάζει μακροπρόθεσμα τη γονιμότητα. Ωστόσο, επαναλαμβανόμενες χειρουργικές επεμβάσεις, κακώς εκτελεσμένες διαδικασίες ή λοιμώξεις μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για:

• Συμφύσεις στη μήτρα (σύνδρομο Asherman)

• Φλεγμονώδη νόσο της πυέλου

• Προβλήματα σε μελλοντικές εγκυμοσύνες (π.χ. αποβολές)

Απαραίτητες εξετάσεις πριν την έκτρωση

Πριν από οποιαδήποτε διαδικασία έκτρωσης, είναι σημαντικό να προηγηθούν συγκεκριμένες ιατρικές εξετάσεις για την προστασία της υγείας της γυναίκας. Ο γυναικολόγος θα ζητήσει υπέρηχο για την επιβεβαίωση της κύησης, τον προσδιορισμό της διάρκειάς της και τον αποκλεισμό περιπτώσεων όπως η εξωμήτρια κύηση. Επίσης, μπορεί να ζητηθούν αιματολογικές εξετάσεις, ομάδα αίματος και δείκτες λοιμώξεων, ώστε να διασφαλιστεί ότι η γυναίκα είναι ιατρικά κατάλληλη για τη φαρμακευτική ή χειρουργική μέθοδο. Οι εξετάσεις αυτές αποτελούν βασικό βήμα για την ασφάλεια και την επιτυχή έκβαση της διαδικασίας.

Η σημασία της υποστήριξης μετά την έκτρωση

Μετά από μια έκτρωση, η ψυχολογική και σωματική υποστήριξη είναι καθοριστικής σημασίας για την ομαλή αποκατάσταση της γυναίκας. Συχνά, η εμπειρία αυτή φέρνει συναισθηματικές προκλήσεις όπως άγχος, ενοχές ή θλίψη, που μπορεί να επηρεάσουν την καθημερινότητα και την ψυχική υγεία. Η προσέγγιση από ειδικούς ψυχικής υγείας, καθώς και η στήριξη από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον, μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στην επεξεργασία των συναισθημάτων και στην ενδυνάμωση της γυναίκας για το μέλλον.

Πότε χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη;

Η ανάγκη για ψυχολογική στήριξη δεν είναι ένδειξη αδυναμίας, αλλά πράξη φροντίδας του εαυτού. Μπορεί να χρειαστεί όταν:

• Η απόφαση πάρθηκε υπό πίεση ή ενοχές

• Η γυναίκα αισθάνεται εσωτερική σύγκρουση

• Υπάρχει ιστορικό κατάθλιψης ή τραύματος

• Υπάρχει έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος

Η συμβουλευτική μπορεί να προσφέρει ανακούφιση, κατανόηση και καθοδήγηση.

Τι πρέπει να κάνετε μετά την έκτρωση

Μετά από μία έκτρωση, είναι σημαντικό:

• Να πραγματοποιηθεί ιατρικός επανέλεγχος απο γυναικολόγο για να επιβεβαιωθεί η πλήρης αποβολή και η καλή κατάσταση της μήτρας.

• Να αποφευχθεί η σεξουαλική επαφή για τουλάχιστον 1–2 εβδομάδες.

• Να τηρηθούν οι οδηγίες υγιεινής για πρόληψη μολύνσεων.

• Να συζητηθούν μέθοδοι αντισύλληψης με τον γυναικολόγο.

Συμπεράσματα

Η έκτρωση είναι μια ιατρικά ασφαλής διαδικασία όταν πραγματοποιείται σωστά, όμως συνοδεύεται από σωματικές και συναισθηματικές επιπτώσεις που δεν πρέπει να αγνοούνται. Η κατανόηση, η ενημέρωση και η υποστήριξη παίζουν καθοριστικό ρόλο στη συνολική υγεία και ψυχική ισορροπία της γυναίκας. Κάθε απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με σεβασμό, ενσυναίσθηση και ιατρική καθοδήγηση.

Άριστη φροντίδα, σύγχρονες υπηρεσίες και εξατομικευμένη υποστήριξη | Γυναικολογος Βολος.

Πολλά ερωτήματα αναδύονται τα τελευταία χρόνια, κυρίως από νέες γυναίκες, σχετικά με τις μολύνσεις από τον ιό των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων, τον HPV. Πολλές ταυτόχρονα οι αναλύσεις – παρουσιάσεις επί του θέματος.

Είναι αναμενόμενο, αν σκεφτεί κάποιος πως 7 στις 10 γυναίκες στον γενικό πληθυσμό, έχουν μολυνθεί με κάποιο από τα στελέχη του ιού. Ανάλογα με το στέλεχος ο ιός προκαλεί κονδυλώματα ή δυσπλασίες τραχήλου. Τα κονδυλώματα της πρωκτογεννητικής περιοχής είναι βλάβες-υπερπλασίες του δέρματος, με σχήμα ανθοκραμβοειδές (σαν μικρό κουνουπίδι). Προκαλούνται από τους ιούς HPV, πιο συχνά από τους HPV6 και HPV11.

Παράλληλα υπάρχουν πάνω από 100 τύποι ιών HPV, ορισμένοι εκ των οποίων σχετίζονται με καρκίνους των γεννητικών οργάνων. Ειδικά στις γυναίκες, οι τύποι 16 και 18 προκαλούν περίπου το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Αυτοί οι ογκογόνοι ιοί προκαλούν τραχηλικές δυσπλασίες που διαγιγνώσκονται με τεστ Παπανικολάου και σωστή ολοκληρωμένη κολποσκόπηση.

Το κλασσικό τεστ Παπανικολάου αλλά και η λήψη κυττάρων από τον τράχηλο με τοποθέτησή τους σε υγρή φάση ( Thin Prep test PAP ) αποτελούν σωτήριες διαγνωστικές μεθόδους. Η ανακάλυψη της μεθόδου οφείλεται στον αείμνηστο καθηγητή Γεώργιο Παπανικολάου. Με το test PAP εξετάζονται στο μικροσκόπιο κύτταρα από τον έξω – κι ενδοτράχηλο μετά από επεξεργασία τους με ειδικές χρώσεις. Η τεχνική της υγρής φάσης αποκαλείται LBC ( Liquid Based Cytology). Σε μερικές περιπτώσεις τα κυτταρολογικά αποτελέσματα είναι αμφίβολα δηλαδή άτυπα φλεγμονώδη κύτταρα απροσδιόριστης σημαντικότητας- ASCUS. Τότε αναζητείται με μοριακή βιολογική τεχνική το DNA των στελεχών του HPV. ( HPV DNA test ).

Στη φάση αυτή πολλαπλώς συμβάλλει η κολποσκόπηση μία εξειδικευμένη μέθοδος μικροσκοπικής παρατήρησης του τραχήλου, υπό διαδοχικές μεγεθύνσεις. Συγκεκριμένα 3-10% των tests PAP ταξινομούνται στην κατηγορία ASCUS ή ASC- H. Μετά τον έλεγχο με κολποσκόπηση με ή χωρίς βιοψία και HPV- DNA test απεδείχθη ότι: 51-60% των γυναικών δεν έχουν πρόβλημα και η προηγούμενη διάγνωση οφείλεται σε υπερεκτίμηση της κυτταρολογικής εικόνας. 40- 50% όμως έδειξαν σαφή μόλυνση από τον HPV και συγκεκριμένα: στις μισές από αυτές χωρίς αλλοίωση στους ιστούς ενώ στις άλλες μισές βρέθηκαν ενδοεπιθηλιακές δυσπλασίες χαμηλού βαθμού ( LowGradeSIL) οι οποίες κατόπιν βιοψίας ταξινομήθηκαν ως CIN I . 6-8% των περιπτώσεων βρέθηκαν ως HighGradeSIL και μετά από βιοψία CIN IΙ-ΙΙΙ. Η κολποσκόπηση εφόσον γίνει σωστά και ολοκληρωμένα συμβάλλει σημαντικά στη διευκρίνιση των κυτταρολογικών αποτελεσμάτων.

Αναλυτικά ως κολποσκόπηση ορίζεται ως η λεπτομερής επισκόπηση του κατωτέρου γεννητικού συστήματος της γυναίκας δηλαδή του δέρματος του αιδοίου-περινέου-περιπρωκτικής περιοχής-κόλπου και φυσικά του τραχήλου. Γίνεται με το κολποσκόπιο – μικροσκόπιο χαμηλής ισχύος με πολύ δυνατό φωτισμό και πολλαπλές μεγεθύνσεις. Κατά τη διάρκεια της κολποσκόπησης με ειδικές λαβίδες που δεν πονάνε, μπορούμε να λάβουμε ιστοτεμάχια από τις ύποπτες αλλοιώσεις του τραχήλου. Τα τεμάχια αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση ( βιοψία).

Η προοδευτική εξέλιξη των κυτταρικών αλλαγών από την HPV μόλυνση μέχρι την εμφάνιση του τραχηλικού καρκίνου φαίνεται καθαρά στην εικ. 1.

Η αλλοίωση ξεκινά από την βασική μεμβράνη του επιθηλίου. Η όλη πρόοδος της νόσου, γενικά απαιτεί 10 – 40 έτη αν και σε ορισμένες, λιγότερες, περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν μόλις 1-2 έτη. Δηλαδή CIN I αλλαγές να αναπτυχθούν εντός 3 μηνών από την μόλυνση, CIN IΙ εντός 6 μηνών και CIN IΙΙ εντός 1-2 ετών. Στη δεύτερη εικόνα φαίνεται η συνήθης πορεία της λοίμωξης. Η ανεύρεση της λοίμωξης στο τεστ Παπανικολάου, οδηγεί σε κολποσκόπηση και σε αναζήτηση του γενετικού υλικού του ιού με το HPV – DNA TEST. H συνήθης ένδειξη για κολποσκόπηση είναι η ανεύρεση παθολογικών κυττάρων στο τεστ Παπανικολάου.

Tα κολποσκοπικά ευρήματα αξιολογούνται με βάση αλλαγές που παρατηρούνται επί του τραχήλου μετά την επίθεση διαλύματος οξικού οξέος 5% ( και ιωδίου ). Αξιολογείται το χρώμα , η υφή του επιθηλίου και η αγγείωση καθώς και η διάταξη των πιθανών αλλοιώσεων, οπότε με βάση τους βαθμούς τυποποιείται το στάδιο της βλάβης ( βαθμονόμηση ).

• Εφαρμογή οξεικού οξέος 3-5%
  • Χρώμα του επιθηλίου (0-2 βαθμοί)
  • Επιφανειακό αγγειακό δίκτυο τραχήλου (0-2 βαθμοί)
• Όρια παθολογικών περιοχών (0-2 βαθμοί)
  • Εφαρμογή Ιωδίου (Lugol)
  • Χρώμα (0-2 βαθμοί).

Συμπέρασμα : Άθροισμα βαθμών: 0-2: HPV φλεγμονή/χαμηλού βαθμού δυσπλασία LGSIL η οποία ιστολογικά ( μετά από βιοψία αντιστοιχεί σε CIN1 ) 3-5: LGSIL προς HGSIL η οποία ιστολογικά ( μετά από βιοψία αντιστοιχεί σε CIN 1-2 ) 6-8: HGSIL (CIN 2-3).

Οι τρείς επόμενες εικόνες, από δικές μας ασθενείς υποδεικνύουν παραστατικά συγκεκριμένες αλλοιώσεις μετά από την πορεία HPV λοιμώξεων, σε διάφορα στάδια της νόσου και με βάση την αναλυτική-προσεκτική κολποσκοπική μελέτη.

Το οξεικό οξύ προκαλεί μετουσίωση των πρωτεϊνών των παθολογικών κυττάρων. Οι παθολογικές περιοχές φαίνονται λευκές.

Στην 6η ώρα και στα σημεία a, b, c παρατηρείται φωτεινό, διάφανο, ασαφές, λευκό χρώμα που αντιστοιχεί σε 0 βαθμούς. Πιθανή μια απλή HPV φλεγμονή.

Στην ακριβώς πιο κάτω παρατηρούμε ένα φωτεινό ενδιάμεσο off-white χρώμα οπότε η αλλοίωση βαθμολογείται με 1 βαθμό. Η αμέσως επόμενη με το παχύ γκρίζο – άσπρο χρώμα έχει ενδιαφέρον γιατί έχει 2 βαθμούς και αντιστοιχεί σε τυπική HPV φλεγμονή/χαμηλού βαθμού δυσπλασία LGSIL.

Συμπερασματικά η προσεκτική κολποσκόπηση συνεισφέρει τα μέγιστα στην τυποποίηση της βλάβης, επιβεβαιώνει και συχνά αποσαφηνίζει την εικόνα της κυτταρολογικής διερεύνησης , ενώ παράλληλα δίνει τη δυνατότητα λήψης ιστοτεμαχίων προς ιστολογική εξέταση. Έτσι επιβεβαιώνεται η διάγνωση και με το HPV – DNA TEST τυποποιείται τελικά το ή τα στελέχη του ιού ανάλογα και με το ογκογενετικό τους δυναμικό.​

Δεν είναι λίγες οι έφηβες που φτάνουν στην ηλικία των 16 ετών και δηλώνουν ανήσυχες για την μη έλευση της εμμήνου ρύσεως, σε συνδυασμό ενίοτε με μία τάση προς παχυσαρκία, αλλά και μία αυξημένη τριχοφυΐαν «σε περιοχές που δεν θα ήθελαν ως γυναίκες». Όλα τα παραπάνω συμπτώματα είναι συχνές εκφράσεις ενός έντονα ετερογενούς προβλήματος, που κινείται ανάμεσα στις απλές πολυκυστικές ωοθήκες έως το σύνθετο και πιο σοβαρό πλέον σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών- Polycystic Ovarian Syndrome ( PCOS ), που περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1935 από τους Stein και Leventhal κατόπιν δημοσίευσης της σχετικής τους μελέτης.

(1) Το σύνδρομο περιλαμβάνει εκτός της πολυκυστικής μορφής των ωοθηκών με τις συνοδές διαταραχές της εμμήνου ρύσεως κι ένα σύνολο μεταβολικών συμπτωμάτων-σημείων, από πολλαπλά συστήματα του οργανισμού.

Θα πρέπει να τονιστεί πως υπάρχει μια απόσταση μεταξύ μιας μικροπολυκυστικής, υπερηχογραφικά, υφής των ωοθηκών και της βαρύτερης κλινικής εικόνας του συνδρόμου. Πολλές νέες γυναίκες βρίσκονται σε μια ήπια-ενδιάμεση από πλευράς βαρύτητος κατάσταση, που προφανώς χωρίς την κατάλληλη διαγνωστική – θεραπευτική προσέγγιση, θα οδηγηθούν μακροπρόθεσμα σε μια βαριά πολλαπλή παθολογική κατάσταση, που οι συνάδελφοι παθολόγοι-εσωτερικοί ιατροί αποκαλούν μεταβολικό σύνδρομο- σύνδρομο Χ.

Απαιτείται μεγάλη προσοχή και μελέτη της κάθε περίπτωσης, βάσει των κριτηρίων Rotterdam, που διεθνώς θεσπίστηκαν για τη διάγνωση του συνδρόμου ( 4 ), σύμφωνα με τα οποία πρέπει να ισχύουν οι 2 από τις παρακάτω 3 κατηγορίες καταστάσεων:

• Ανώμαλοι εμμηνορρυσιακοί κύκλοι ή κύκλοι χωρίς ωοθυλακιορρηξίες,
  δηλαδή μη γόνιμοι – ανοωρρηκτικοί κύκλοι. (κύκλοι ≥ 42 ημερών). Το γεγονός αυτό εξηγεί και το παράπονο αυτών των γυναικών « για μη σύλληψη παρά τις προσπάθειες», συνεπώς υπογονιμότητα.
• Κλινικά ή βιοχημικά σημεία αυξημένων ανδρογόνων,
  δηλαδή: ακμή, υπερτρίχωση ακόμη και «αραίωση» των μαλλιών- αλωπεκία σε σοβαρότερες περιπτώσεις.
• Πολυκυστικές ωοθήκες στο διακολπικό υπερηχογράφημα,
  όπου απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και λεπτομερής καταγραφή, προς αποφυγή πολλών παρανοήσεων: θα πρέπει οι κύστεις να μετρώνται τουλάχιστον 10-12 σε αριθμό, κατανεμημένες στην περιφέρεια της ωοθήκης και με διάμετρο 8-10mm τουλάχιστον σε δύο από αυτές.

Στις γυναίκες αυτές παρατηρείται μίαν αύξηση της συχνότητος και των ΠΑΛΜΙΚΩΝ εκκρίσεων από την υπόφυση, της ορμόνης που προκαλεί την ωορρηξία, της λεγόμενης ωχρινοτρόπου – LH ορμόνης. Αυτή δρά στα κύτταρα της έσω θήκης της ωοθήκης, υπέρ του δέοντος, προκαλώντας από αυτά αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων ουσιών. Όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα πίσω απ’ όλα αυτά είναι μια διαταραχή στο πώς χρησιμοποιούν οι γυναίκες αυτές την «ζάχαρη». Παρατηρείται μια αντίσταση στους υποδοχείς της ινσουλίνης..( 8 ) Η αυξημένη ινσουλίνη από τη μια διεγείρει την παραγωγή ανδρογόνων από την ωοθήκη και από την άλλη μειώνει την σύνθεση από το ήπαρ μιας πρωτεΐνης, της SHBG, που λειτουργεί σαν φορτηγό-μεταφορέας των ανδρογόνων-τεστοστερόνης. Άρα αυτό οδηγεί σε αναπόφευκτη αύξηση ανδρογόνων και υπερτρίχωση, τέτοια που η γυναίκα δεν επιθυμεί.

Το σύνολο των εργαστηριακών εξετάσεων περιλαμβάνει:

3η – 5η ημέρα του κύκλου μέτρηση FSH, LH( αύξηση του λόγου LH:FSH), προλακτίνης, τεστοστερόνης, Δ4-ανδροστενεδιόνης, δεϋδροεπιανδροστερόνης-S, SHBG, οιστρόνης, οιστραδιόλης.

21η ημέρα του κύκλου μέτρηση προγεστερόνης. Δοκιμασία ανοχής στην γλυκόζη, αν και συχνά διαταράσσεται ήπια, εντούτοις είναι λίαν απαραίτητη, όπως και ινσουλίνη νηστείας.

Προτείνονται:

Αύξηση στην πρόσληψη πρωτεΐνης( άπαχο κρέας, ψάρι, κοτό­πουλο, όσπρια με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη), ελάττωση των κεκο­ρεσμένων λιπαρών, με παράλληλη χρήση ωμού ελαιόλαδου.

Υψηλή κατανάλωση φρούτων και φρέσκων λαχανικών. Σημαντικά συμβάλλουν οι αντιοξειδωτικές ουσίες (βιταμίνες A, C, Ε, συνένζυμο Q10, ω-3 λιπαρά) που «θωρακίζουν» τον οργανισμό απέναντι στη δράση των ελευθέρων ριζών, με παράλληλη προστατευτική επίδραση στο ενδοθήλιο των αγγείων ( 18 ).

Η χορήγηση αντισυλληπτικών που περιέχουν συνδυα­σμό οιστρογόνων προγεστερινοειδών, βελτιώνει τους κύκλους και την υπερανδρογοναιμία.

Αντισυλληπτικά με συνδυασμό αντιανδρογόνων, βελτιώνουν την υπερτρίχωση και αντιδιαβητικά δισκία του τύπου της μετφορμίνης, διότι η μετφορμίνη ευαισθητοποιεί τους υπο­δοχείς της ινσουλίνης, λύνοντας το κυριότερο πρόβλημα του μεταβολισμού (16,17)

Συνδυασμός μετφορμίνης και ουσιών που προκαλούν ωοθυλακιορρηξία (κιτρική κλομιφαίνη), λύνουν σημαντικά το πρόβλημα της υπογονιμότητος.

(16,17) . Η χειρουργική αντιμετώπιση επιλέγεται επί αποτυχίας των ανωτέρω και συνίσταται σε σφη­νοειδή εκτομή ωοθηκών, η οποία σήμερα τελείται σπανίως. Αντί αυτής, επιλέγεται η λαπαροσκοπική καυτηρίαση των ανώριμων ωοθυλακίων. Η μέθο­δος ονομάζεται λαπαροσκοπικό drilling των ωο­θηκών. Η φυσική άσκηση, ο συνδυασμός της αερόβιας άσκησης με μία μελετημένη προπόνηση μυϊκής ενδυνάμωσης και ένα πρόγραμμα διατροφής, θα οδηγήσει σε απώλεια βάρους. Ακόμη κι αν δεν υπάρχει πρόβλημα παχυσαρκίας, θα επιφέρει σί­γουρα την ποθούμενη βελτίωση του μεταβολι­σμού.

Βιβλιογραφία:

1. Stein IF, Leventhal ML. Amenorrhea associated with bilateral polycystic ovaries. Am J Obstret Gynec 1935;29:181-91
2. Ehrmann DA.Polycystic ovary syndrome.N Engl J Med 2005,352:1223-1236
3. Legro RS, Kunselman AR. Prevalence and predictors of risk for DM-2 and impaired glycose tolerance in PCOS. J Clin Endocrinol Metab 1999; 84 :165-9.
4. Revised 2003 consensus on diagnostic criteria and long-term health risks related to polycystic ovary syndrome. Hum Reprod 2004,19: 41-47
5. Gilling-Smith C, Willis DS, Beard RW, Franks S. Hypersecretion of androstenedione by isolated thecal cells from polycystic ovaries. J Clin Endocrinol Metab 1994; 79:1158-65.
6. Jonard S, Dewailly D. The follicular excess in polycystic ovaries, due to intraovarian hyperandrogenism, may be the main culprit for the follicular arrest. Hum Reprod 2004; 10:107-17.
7. Azziz R, Ehrmann D,et al.Troglitazone improves ovulation and hirsutism in the PCOS: a multicenter, double blind, placebo-controlled trial. J Clin Endocrinol Metab 2001;86:1626-32
8. Mokdad AH, Ford ES, et al. Prevalence of obesity, diabetes, and obesity-related health risk factors, 2001.JAMA 2003;289;76-9.
9. Dunaif A, Thomas A. Current concepts in PCOS. Annu Rev Med 52: 401-19, 2001.
10. Ζacur HA. PCOS, hyperandrogenism and insulin resistance. Obstet Gynecol Clin North Am 2001 28: 21-33
11. Paradisi G et al. PCOS associated with endothelia dysfunction. Circulation 2001;103,1410-5.
12. Talbott EO, Boudraux MY. Do women with PCOS have an increased risk of cardiovascular disease? Review of the evidence. Minerva Gynecol 2004;56: 27-39.
13. Hardeman P et al. PCOS and endometrial carcinoma. Lancet2003;361:1810-2.
14. Baleen A. PCOS and cancer. Hum Reprod Update 2001;7:522-5.
15. Λώλης Δ.Ε.: Γυναικολογία και Μαιευτική, Εκδ Παρισιάνου, 2004
16. Nestler JE et al. Effects of metformin on spontaneous and clomifene-induced ovalutation in PCOS. N.E.J.M 1998;338:17876-80
17. Lord JM et al .Insulin- sensitising drugs for PCOS. Cochrane Database Syst. Rev 2003; 3:CD003053
18. Panagiotakos BD, et al. Γ Impact of lifestyle habits on the prevalence of the metabolic syndrome among Greek adults from the ATTICA study American Heart Journal – Volume 147, Issue 1 (January 2004).

Είναι σαφές πως το πρόβλημα του κύματος μεταναστών προς την χώρα μας ενέχει και τον κίνδυνο της αύξησης της συχνότητος των αφροδίσιων νοσημάτων, ακόμη κι εκείνων που τα τελευταία χρόνια είχαν σημαντικά μειωθεί, όπως η σύφιλις και η βλενόρροια. Απαραίτητη η σωστή ενημέρωση και η έγκαιρη διάγνωση.​

Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι οι λοιμώξεις που μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής και συγκεκριμένα μέσα από σωματικά υγρά όπως το αίμα, το σπέρμα και τα κολπικά υγρά.

Η μετάδοση γίνεται: μέσω της σεξουαλικής επαφής, από την έγκυο γυναίκα στο έμβρυο, κατά τη μετάγγιση αίματος, μέσω φορέων που το αγνοούν και στους τοξικομανείς από την χρήση μολυσμένων αντικειμένων. Σε 19000000 επεισόδια σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, τα μισά αφορούν άτομα ηλικίας 15 – 24 ετών. ( Κέντρο πρόληψης κι ελέγχου νοσημάτων Η.Π.Α). Και στην Ελλάδα στο σύνολο των καταγραφέντων κρουσμάτων αφροδισίων νόσων το 53.5% αφορούν άτομα ηλικίας 17 – 26 ετών. Αυτό οφείλεται στην πρώιμη έναρξη σεξουαλικών επαφών, στην μη εφαρμογή αντισύλληψης, στους πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους.

Κυριότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι:

ΟΞΥΤΕΝΗ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ (ιός HPV), Χλαμύδια, ΕΡΠΗΤΑΣ, ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ(Βλενόρροια) με αίτιο τον γονόκοκκο, το AIDS, Ηπατίτιδα Β, Ηπατίτιδα C, οι ψείρες του εφήβαιου, η Σύφιλη, η Τριχομονάδα. Λόγω μεταναστευτικής ροής έξαρση παρατηρείται , εκτός της συφιλίδος, στο αφροδίσιο κοκκίωμα, στη φθειρίαση( ψείρες) και στην μη ειδική –μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα. Μια μικρή αναφορά σε καθένα ξεχωριστά , με τρόπο κατανοητό θα επιχειρήσουμε παρακάτω.

Κονδυλώματα πρωκτογεννητικής περιοχής:

Είναι βλάβες-υπερπλασίες δέρματος, με σχήμα ανθοκραμβοειδές (σαν μικρό κουνουπίδι). Προκαλούνται από τους ιούς HPV, πιο συχνά από τους HPV6 και HPV11. Χρειάζονται χειρουργική αφαίρεση ( ηλεκτροδιαθερμικά – laser ) και τοπική επάλειψη με κρέμα ιμικουιμόδης (aldara ). Υπάρχουν πάνω από 100 τύποι ιών HPV, ορισμένοι εκ των οποίων σχετίζονται με καρκίνους των γεννητικών οργάνων. Ειδικά στις γυναίκες, οι τύποι 16 και 18 προκαλούν περίπου το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Αυτοί οι ογκογόνοι ιοί προκαλούν τραχηλικές δυσπλασίες που διαγιγνώσκονται με τεστ Παπανικολάου και σωστή ολοκληρωμένη κολποσκόπηση. Επίσης ο ιός τυποποιείται με DNA-HPV υβριδοποίηση. Οι υψηλού βαθμού δυσπλασίες θεραπεύονται με ηλεκτροδιαθερμικές (ή laser) loop εκτομές.

Χλαμύδια:

Μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή της πυέλου και να βλάψουν τη γονιμότητα. Συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή (εάν δε χρησιμοποιείται προφυλακτικό). Η θεραπεία γίνεται με αντιβιοτικά.(τετρακυκλίνες, μακρολίδια).

Έρπητας:

Ιός που δεν εγκαταλείπει ποτέ το σώμα μας και υποτροπιάζει κατά διαστήματα. Τα συμπτώματα είναι πόνος, ερυθρότητα ή και φυσαλίδες στη περιοχή των γεννητικών οργάνων και συνήθως διαρκούν 2-3 εβδομάδες. Αντιικά φάρμακα καταστέλλουν τον ιό.

Βλεννόρροια (ή γονόρροια):

Mη φυσιολογικές εκκρίσεις από τον κόλπο ή το πέος. Αν δε θεραπευτεί μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στην πύελο ή και στείρωση. Θεραπεύεται με αντιβιοτικά.( πενικιλλίνη).

AIDS:

Προκαλείται από τον ιό HIV που επιτίθεται στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Θεωρείται το σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα με τη χειρότερη πρόγνωση. Μεταδίδεται μέσω μετάγγισης, μολυσμένων συρίγγων στους τοξικομανείς, μέσω μη καλά αποστειρωμένων οργάνων βελονισμού, τατουάζ, με την σεξουαλική επαφή-σάλιο ,από την μητέρα στο έμβρυο και νεογνό. Περίοδος επώασης μπορεί 10-15 έτη, οπότε στη συνέχεια παρατηρούνται: λεμφαδενοπάθεια, νυκτερινές εφιδρώσεις, καταβολή, ευκαιριακές λοιμώξεις.

Ηπατίτιδα Β:

Αίτιο οξείας κεραυνοβόλου ηπατίτιδος. Εξελίσσεται σε χρόνια και προκαλεί κίρρωση ήπατος. Πρόληψη με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

Ηπατίτιδα C:

Μεταδίδεται με μολυσμένες σύριγγες, μετάγγιση μολυσμένου αίματος, και με σεξουαλική επαφή.(όπως και η Β). Ο οργανισμός ορισμένων ανθρώπων καταστέλλει από μόνος του τον ιό. Σε άλλους οδηγεί σε κίρρωση ή καρκίνο του ήπατος. Υπάρχει φαρμακευτική αγωγή η οποία δεν είναι πάντα επιτυχής.

Ψείρες του εφηβαίου:

Πρόκειται για μικρά ακάρεα που προκαλούν κυρίως κνησμό στο δέρμα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Χρησιμοποιούνται τοπικές θεραπείες.

Σύφιλης:

Σοβαρή νόσος, έξαρση στις μέρες μας. Ανώδυνο μονό κυκλικό έλκος στα γεννητικά όργανα, στο πρωκτό ή στο στόμα, με διόγκωση των λεμφαδένων της περιοχής (πρωτογόνος σύφιλη).

Εξανθήματα δέρματος, με γενική αδιαθεσία, κακουχία, πυρετό, αρθραλγίες, .(δευτερογόνος σύφιλη). Σοβαρά προβλήματα στο νευρικό, στο καρδιαγγειακό και σε άλλα συστήματα (τριτογόνος σύφιλη). Αντιμετωπίζεται επιτυχώς με αντιβιοτικά.

Τριχομονάδα:

Σε γυναίκες 5-28 μέρες μετά τη μόλυνση παρατηρείται δύσοσμη κολπική έκκριση, κιτρινοπράσινου χρώματος, συχνά αφρώδης, με ερυθρότητα και φαγούρα (κνησμό). Αντιβιοτική αγωγή και στους δύο συντρόφους ( μετρονιδαζόλη).

Συμπτώματα των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων;

Πόνος ή διογκώσεις στην πρωκτογεννητική περιοχή. Επίπονη ούρηση. Μη φυσιολογικές εκκρίσεις από τα γεννητικά όργανα. Μη φυσιολογική κολπική αιμορραγία. Πόνος κατά την επαφή. Πόνοι χαμηλά στην κοιλιακή χώρα. Εξάνθημα.

Πότε πρέπει να επισκεφτώ το γιατρό μου;

• Όταν αρχίσεις να είσαι σεξουαλικά ενεργή/-ός.
• Όταν αλλάξεις σεξουαλικό σύντροφο.
• Όταν έχεις την υποψία μόλυνσης.
• Όταν έχεις συμπτώματα.